ΜΑΧΑΩΝ- Ο υιός του Ασκληπιού

The healer Makhaon attends to the wounded Menelaos.
Engraving by Francesco Nenci for an edition of the Iliad published in 1838

 

Του Ιατρού, Παναγιώτη Παυλάκη.

 

   Είναι πολύ γνωστή η φράσις εκ της Ιλιάδος του Οµήρου, η οποία χρησιµοποιείται προς έπαινον των ιατρών:

«ἱητρὸς γὰρ ἀνὴρ πολλῶν ἀντάξιος ἄλλων»

 

   Όµως πολύ λίγοι θα γνωρίζουν σε ποιόν ιατρό αναφέρεται και υπό ποίας συνθήκας ελέχθη. Η φράσις αυτή ελέχθη υπό του Ιδοµενέως, του βασιλέως της Κρήτης, δια τον Μαχάονα, τον γυιό του Ασκληπιού, ο οποίος πληγώθηκε σε µια µάχη έξω από τα τείχη της Τροίας.

Ἑλλήνων ὄρχησις…

 

   8. Ἀναφέρεται ὅτι πρώτη ἡ Ρέα ἐθέλχθη ἀπὸ αὐτὴν τὴν τέχνη ταύτης (ὀρχήσεως) καὶ εἰς μὲν τὴν Φρυγίαν ἔβαλε τοὺς Κορύβαντας νὰ χορεύσουν, εἰς δὲ τὴν Κρήτην τοὺς Κουρῆτας, καὶ δὲν ὡφελήθη ὀλίγον ἐκ τῆς τέχνης αὐτῶν, ἀφοὺ διὰ τοῦ χοροῦ των τῆς ἔσωσαν τὸν Δία, ὥστε καὶ δικαίως ὁ Ζεὺς νὰ ὁμολογῇ ὅτι ὀφείλει εἰς αὐτοὺς σῶστρα, διότι χάρις εἰς τὴν ὄρχησίν των ἐσώθη ἀπὸ τοὺς ὀδόντας τοῦ πατρός του.

Παῖς Μαραθῶνος…

Παῖς Μαραθῶνος!

   Bρέθηκε στὴ θαλάσσια περιοχὴ τοῦ Mαραθῶνος τὸν Ἰούνιο τοῦ 1925 καὶ εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ ἐλάχιστα σωζόμενα ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἀγάλματα ἀπὸ χαλκό, ποὺ κατάφεραν νὰ ἐπιβιώσουν ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα ὡς τὶς μέρες μας.

Κολυττός: δῆμός ἐστι τῆς Αἰγηϊδος φυλῆς

Ἀγόρι κάθεται μπροστᾶ ἀπὸ τὸν τάφο τοῦ Διονυσίου ἀπὸ τὸν Κολυττὸ (τέλη 4ου αἰ. π.Χ.) στὸ ἀρχαῖο Κοιμητήριο τοῦ Κεραμεικοῦ, Ἀθήνα 1895. 
Φωτογραφία τοῦ Γερμανοῦ Wilhelm von Plüschow (Guglielmo Plüschow, 1852-1930).

 

   Ὁ Κολυττὸς ἦταν ἀρχαῖος δῆμος (Harpocrationis Lexicon: δῆμός ἐστι τῆς Αἰγηϊδος φυλῆς) τῆς Ἀττικῆς καὶ βρισκόταν στὸ κέντρο τῆς περιοχῆς τῆς Ἀθῆνας. Εικάζεται ὅτι βρισκόταν στὸ σημεῖο ὅπου εἶναι ἡ σημερινὴ Πλάκα ἢ ἡ Ἀρχαία Ἀγορά. Ὁ δῆμος πῆρε τὸ ὄνομά του ἀπὸ τὸν μυθικό ἥρωα Κολυττό.

Ἀγγειογράφοι τῆς ὑστεροαρχαϊκῆς περιόδου…

   Στὰ κεραμικὰ ἐργαστήρια τῆς Ἀθήνας δούλεψαν στὶς ἀρχὲς τοῦ 5^ου αἰ. π.Χ.  ἐξαιρετικὰ προικισμένοι ἀγγειογράφοι,  οἱ ὁποῖοι ἄνοιξαν νέες προοπτικές στὴν ἐρυθρόμορφη ἀγγειογραφία. Οἱ ἀνθρώπινες μορφὲς ἀποδίδονται πλέον σὲ πρωτότυπες στάσεις καὶ ἀπὸ ἀναπάντεχες ὀπτικὲς γωνίες, οἱ ὁποῖες προδίδουν γνώσεις γεωμετρίας καὶ ὀπτικῆς. Οἱ ἀγγειογράφοι ἀκολουθῶντας ἀπὸ κοντᾶ τὶς πρωτοποριακὲς ἀναζητήσεις τῶν σύγχρονῶν τους ζωγράφων, διακόσμησαν τὰ ἀγγεῖα μὲ συνθέσεις μοναδικῆς ποιότητας.

   Τὰ ὡραιότερα διακοσμημένα ἀγγεῖα ἦταν αὐτὰ ποὺ χρησίμευαν στὰ συμπόσια. Ὀρισμένοι ἀγγειογράφοι ἔδειχναν προτίμηση στὰ μεγάλα σχήματα (κρατῆρες, ἀμφορεῖς, ὑδρίες), ἐνῷ ἄλλοι στὰ μικρότερα, κυρίως ἀγγεῖα πόσης (κύλικες, σκύφους). Ἀνάμεσα στοὺς πρώτους ξεχωρίζει ὁ «ζωγράφος τοῦ Βερολίνου» καὶ ὁ «ζωγράφος τοῦ Κλεοφράδη». Ἀπὸ τοὺς δεύτερους ἀξίζει νὰ ἀναφερθοῦν ὁ Ὀνήσιμος, ὁ «ζωγράφος τοῦ Βρύγου», ὁ Μάκρων καὶ ὁ Δούρις.

Ὁ Δεξαμενὸς ἀπὸ τὴ Χίο

 Blue chalcedony scaraboid, from Kerch (Crimea). A flying heron.

Signed Dexamenos epoie Chios. St. Petersburg. 20mm.

    Ἕνας ἀπὸ τοὺς σημαντικότερους Ἕλληνες σφραγιδογλύφους, ἀλλὰ καὶ ἕνας ἀπὸ τοὺς κορυφαίους καλλιτέχνες τῆς Kλασικῆς περίοδου, εἶναι ὁ Δεξαμενός (περ. 450- 420 π.Χ.). Tέσσερις ἐνυπόγραφοι λίθοι του σώζονται: δύο ἀπεικονίζουν ἐρωδιούς, ἕνας μία οἰκοδέσποινα μὲ τὴ θεραπαινίδα της καὶ ἕνας φέρει τὴ σπουδὴ μίας ἀνδρικῆς κεφαλῆς. Ἡ ὑπογραφὴ τοῦ καλλιτέχνη ἐμφανίζεται πότε ὡς «ΔEΞAMENOΣ EΠOIE» (=ὁ Δεξαμενὸς μὲ ἔφτιαξε), πότε περιορίζεται στὸ ὄνομά του, ἐνῶ μία φορὰ προσδιορίζεται καὶ ἡ ἐθνική του καταγωγή, ἀπὸ τὸ νησὶ τῆς Χίου.

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΑΝΑΣΚΑΦΗ ΔΙΟΥ

 

     Σύντομη παρουσίαση της ανασκαφής στο Δίον Πιερίας που διενεργεί ο Τομέας Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ. Το γύρισμα έγινε το καλοκαίρι του 2013, στο πλαίσιο συνεργασίας του Τομέα Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ. με τη Βιντεοθήκη του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Μακεδονικών και Θρακικών Σπουδών.

Η επιτύμβια στήλη του παλαιστρίτη Κλεόβουλου…

Γράφτηκε από τον  Σκουλούδη Ερρίκο

     Ανάμεσα στα εκθέματα του πολύ ενδιαφέροντος μουσείου της Βραυρώνας Αττικής είναι και μια επιτύμβια στήλη από το Πόρτο Ράφτη του 410-400 π.Χ. Η παράσταση περιλαμβάνει τρεις μορφές. Στο τύμπανο του αετώματος είναι χαραγμένα τα ονόματα Κλεόβουλος και Μένων.

     Ο αγένειος νέος Κλεόβουλος στο μέσον απεικονίζεται ως παλαιστρίτης* δηλαδή επαγγελματίας παλαιστής, γυμναστής κρατώντας στλεγγίδα και αρύβαλλο. Συνοδεύεται από το σκύλο του ενώ στο άλλο χέρι κρατά μικρό λαγό. Αριστερά της μορφής του νέου βρίσκεται ένας ηλικιωμένος ιματιοφόρος άντρας, πιθανότατα ο πατέρας του. Δεξιά από το νέο εικονίζεται ο Μένων γενειοφόρος πολεμιστής με αττικό κράνος στο κεφάλι, ασπίδα και δόρυ στο αριστερό χέρι και ξίφος κρεμασμένο από τον τελαμώνα. Ο Μένων ενδέχεται μάλιστα να ταυτίζεται με τον Τριηράρχη Μένωνα, το όνομα του οποίου περιλαμβάνεται σε κατάλογο πεσόντων που χρονολογείται προς τα τέλη του Πελοποννησιακού πολέμου δηλαδή της διαμάχης (431-404 π.Χ.) ανάμεσα στην Πελοποννησιακή Συμμαχία υπό την ηγεμονία της Σπάρτης, και την Αθηναϊκή Συμμαχία, που έληξε με την ολοκληρωτική ήττα των Αθηναίων.

Ἡ Ἀπολλωνία τοῦ Πόντου – Σωζόπολη!

 

Εἶναι πλούσια καὶ ἑλληνικὴ, ἡ ἱστορία τῆς Ἀπολλωνίας τοῦ Πόντου.

    Ἀνασκαφὲς στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Νικολάου ἔφεραν στὸ φῶς τμῆμα τῆς ἀρχαίας νεκροπόλεως τῆς Ἀπολλωνίας,  μαθαίνουμε ἀπὸ τὸ FOCUS News Agency. Τὶς ταφὲς κάλυπταν ἐκκλησιαστικὰ κτήρια καὶ τὰ περισσότερα εὐρήματα βρέθηκαν κάτω ἀπὸ τὸ βόρειο τμῆμα τοῦ νάρθηκα μίας τρίκλιτης βασιλικῆς. Τὰ ἐκκλησιαστικὰ κτίσματα ποὺ βρίσκονται στὸν χῶρο τῆς ἀρχαίας νεκροπόλεως χρονολογοῦνται ἀπὸ τὸν 6ο αἰ.

Στὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο τῆς Στρύμης…

 

 

     Πορεύεσαι ἀνάμεσα στὰ σταροχώραφα καὶ ἔχοντας κατάντικρυ στὸ Νοτιὰ σταθερὸ σημεῖο προσανατολισμοῦ τὴ βαρεία σιλουέτα τῆς Σαμοθράκης, γνώριμη φιγούρα ἀπ’ ὅλα τὰ Θρακικὰ παράλια τῆς Ἄσπρης θάλασσας.  Ἀνατολικά πάλι, ὁ ὄγκος τοῦ Ἴσμαρου ὑψώνεται γκρίζος καὶ κοντύτερα πρασινίζουν τὰ καλάμια ἀπὸ τὴ μικρὴ λίμνη τοῦ Μητρικοῦ, τὴν Ἰσμαρίδα τῶν ἀρχαίων. Γιὰ λίγα ἀκόμα χιλιόμετρα προχωρᾶς χωρὶς νὰ συναντήσῃς ψυχὴ ζῶσα στὰ παλιὰ τσιφλίκια καὶ στὰ βοσκοτόπια τῶν Σαρακατσαναίων μέχρις ὅτου σὲ πληροφορήσῃ ἡ ἐπιγραφὴ τῆς Ἀρχαιολογικῆς Ὑπηρεσίας ὅτι βρίσκεσαι στὴν Στρύμη. Κι’ ὄσο κατηφορίζεις πρὸς τὴ θάλασσα βλέπεις τὰ κομμάτια τῶν κεραμιδιῶν μέσα στὰ χωράφια καὶ στὸ βάθος τὴ θάλασσα ἀνάμεσα σὲ κομμάτια ξηρᾶς.