Σπήλαιο Ἁγίου Γεωργίου, στὸ Κιλκίς…

Τὸ σπήλαιο εἶναι γνωστὸ στοὺς ντόπιους καὶ  ὡς «Τοῦ Μπουλασίκη ἡ τρύπα» ἢ «Οἱ 40 κάμαρες»…

Τὸ σπήλαιο τοῦ Ἁγίου Γεωργίου ἀνακαλύφθηκε τυχαῖα τὸ 1925, ἀπὸ τὸν λατόμο Γεώργιο Παυλίδη. Ἀφαιροῦσε πέτρα καὶ μὲ τὴν ἀνατίναξη ποὺ ἔκανε βρέθηκε ἡ σχισμὴ τοῦ σπηλαίου.

«Τὸ σπήλαιο τοῦ Ἁγίου Γεωργίου βρίσκεται στοὺς νοτιοδυτικοὺς πρόποδες τοῦ ὁμώνυμου λόφου, στὴν περιφέρεια τῆς πόλεως τοῦ Κιλκίς.  Εἶναι διώροφο, κι αὐτὸ ποὺ τὸ κάνει νὰ ξεχωρίζῃ εἶναι τὰ πέτρινα κοράλλια. «Ὅλος ὁ δεύτερος ὄροφος εἶναι γεμάτος ἀπὸ κοράλλια. Πῶς εἶναι τὰ κοράλλια στὴ θάλασσα κολλημένα στὰ βράχια, ἔτσι εἶναι καὶ σὲ ἑμᾶς ἐδῶ. Ἡ ἡλικία τοῦ λόφου ὅπου βρίσκεται τὸ σπήλαιο εἶναι περίπου 235 ἑκατομμυρίων χρόνων. Τὴν ἀκριβὴ ἡλικία ὅμως τοῦ σπηλαίου δὲν τὴ γνωρίζουμε, ἀλλὰ τὴν τοποθετούμε στὰ 800.000 μὲ ἕνα ἑκατομμύριο χρόνια. Μέσα ὑπάρχουν ἕξι θάλαμοι, μικροὶ καὶ μεγάλοι. Ἔχει σταθερὴ θερμοκρασία 15-17 βαθμῶν Κελσίου, ἡ ὑγρασία του εἶναι 95% καὶ ἔχει ἔκταση 1.000 τετραγωνικὰ μέτρα. Στὴν ξενάγηση ποὺ κάνω στοὺς ἐπισκέπτες, τοὺς ἐξηγῶ τὴ δημιουργία τοῦ σπηλαίου, τὸν διάκοσμο καὶ πῶς δημιουργοῦνται τὰ κοράλλια», διευκρινίζει ὁ κ. Μακρίδης, ἡ ψυχὴ τοῦ σπηλαίου.

Ἀθηναίων Πολιτεία, Ἀριστοτέλους

Ὁ συνολικὸς ἀριθμὸς τῶν πολιτειῶν τοῦ Ἀριστοτέλους ὅπως προκύπτει ἀπὸ τὰ ἀποσπάσματα, ποὺ διασώθηκαν σὲ διάφορους συγγραφεῖς, εἶναι 99. Στὰ 51 ἀπὸ αὐτὰ τὰ ἀποσπάσματα τὸ ὄνομα τοῦ Ἀριστοτέλους καὶ ὁ τῖτλος τῶν Πολιτειῶν ἀναφέρονται ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἔτσι:

«Ἀριστοτέλης ἐν τῇ ……..ων πολιτεία». Σὲ ἄλλα 16 ἀναφέρεται ὁ Ἀριστοτέλης, ἀλλὰ ὄχι καὶ τὸ ὄνομα τῆς πολιτείας. Καὶ στὰ ὑπόλοιπα εἶναι πρόδηλα ἀπὸ τὸ περιεχόμενο, καὶ τοῦ Ἀριστοτέλους τὸ ὄνομα καὶ τῆς πολιτείας. Ἔτσι, καταρτίσθηκε ὁ κατάλογος τῶν πολιτειῶν τοῦ Ἀριστοτέλους:

Ἡ τῶν Ἑλλήνων ἐξάπλωσις…

Κοίταζε τὸν ὀρίζοντα ὁ Ἕλληνας· καὶ δὲν ἔβλεπε τὴν ἀπόσταση, οὕτε τὶς θάλασσες ποὺ ἔπρεπε νὰ διασχίσῃ. Ἔβλεπε τὰ εὔφορα τὰ χώματα καὶ τὶς πόλεις ποὺ θὰ ἔστηνε μὲ τὰ χέρια του. Καὶ ἦταν καὶ ὁ χρησμὸς τῆς Πυθίας ποὺ τοῦ ἔδινε ἀέρα στὰ πανιά του, γιατὶ καὶ οἱ Θεοὶ στὸ πλευρό του ἦταν, καὶ τὸν συντρόφευαν…

Ἡ πρώτη ἐκτύπωση στὴν Εὐρώπη…

©THE SCHØYEN COLLECTION

Ἡ πρώτη ἐκτύπωση στὴν Εὐρώπη… 6ος αἰώνας π.Χ.

Ἐπίκληση στὸν θεὸ Φοῖβο Ἀπόλλωνα. Φύλλο χρυσοῦ μὲ στρογγυλεμένες ἄκρες.
Αὐτὸ εἶναι τὸ μοναδικὸ δεῖγμα σὲ χρυσό ἀπὸ τὰ φυλαχτὰ ποὺ εἶναι γνωστὰ ὡς Ἐφέσια Γράμματα. Οἱ ἀναφορὲς αὐτῶν τῶν φυλαχτῶν σὲ ἑλληνικὲς κωμωδίες καὶ ἄλλα λογοτεχνικὰ κείμενα, δείχνουν ὅτι ἦταν μαζικῆς παραγωγῆς καὶ συχνᾶ τὸ ἔφεραν πάνω τους. Αὐτὸ εἶναι τὸ μοναδικὸ παράδειγμα ἐκτυπώσιμου φυλαχτοῦ. Τὸ λεπτὸ φύλλο χρυσοῦ τοποθετήθηκε πάνω ἀπὸ τὸ πρωτότυπο ποὺ εἶχε ἀνυψωμένα γράμματα καὶ μὲ πίεση ἐκτυπώθηκαν τὰ γράμματα πάνω στὸ φυλαχτό.

Πολύχρυσαι Μυκῆναι…

Στοά, ἀρ. φύλ. 292, 24.11.1876

« Περὶ τοῦ σκελετοῦ ὅστις εὑρέθη ἐν Μυκήναις ἡ ἐν Ναυπλίῳ ἐφημερὶς «Ἀργολὶς» δημοσιεύει τὰ ἑξῆς.

Μετὰ δὲ ταῦτα εὗρον προσωπίδα χρυσῆν, νεαροῦ ἀνδρὸς καὶ μέγα φύλλον χρυσοῦ, δίκην θώρακος. Ὁποία ὅμως ὑπῆρξεν ἡ ἔκπληξίς των, ὅτε ὑπὸ τὴν προσωπίδα καὶ τὸν θώρακα εὗρον σκελετὸν ἀνθρώπινον σῶον, διατηροῦντα ἔτι μορφὴν ἀνθρωπίνην, εἰ καὶ πελιδνοτάτην, ὡσεὶ καστανόχρουν! Ἦτον ὥς τις μούμια. Ἡ σιαγὼν διατηρεῖ ἔτι ὅλους τοὺς ὀδόντας, 32 τὸν ἀριθμόν. Φαίνεται ὥς τις κοιμώμενος! Τὸ στῆθος εἶναι εὐρὺ καὶ διατηρεῖται ἔτι ὁ θώραξ συνεχόμενος οἱονεὶ ὑπὸ ἐπιδερμίδος.

Ὁ ἀρχέγονος φόβος τοῦ νεκροῦ…

Ἀρχαιολογικὰ εὐρήματα τεκμηριώνουν τὴ λήψη μέτρων ὥστε νὰ ἀποτραπῇ ἡ ἐπιστροφὴ ἀπὸ τὸν κάτω κόσμο…

Τοῦ Χρ. Γ. Ντοῦμα*

Χάρων καὶ Ψυχή, John Roddam Spencer Stanhope, 1829-1908

   Η συμπεριφορά προς τον νεκρό και η διαχείριση του άψυχου σώματός του είναι γνώρισμα του ανθρώπινου είδους, που δεν απαντά σε άλλη κατηγορία ζώων, μηδέ των ανώτερων πιθήκων εξαιρουμένων. Γιατί ο άνθρωπος έχοντας αποκτήσει συνείδηση της ύπαρξής του άρχισε να διακατέχεται και από ανησυχίες πέρα από την εξασφάλιση της καθημερινής του επιβίωσης. Ωστόσο, αδυνατώντας να αποδεχτεί ότι κι αυτός αποτελεί μέρος του φυσικού κόσμου και, συνεπώς, υπόκειται στους νόμους της Φύσης, άρχισε να αναζητεί απαντήσεις σχετικά με την αρχική του προέλευση αλλά και με την κατάληξή του μετά θάνατον.

Ὅταν ἡ Τέχνη διδάσκει…

Τράβηξαν ὅλα τὰ βλέμματα πάνω τους· ἡ φυσικότητα καὶ ἡ ὀμορφιά τους, δόξασαν θεοὺς καὶ ἀνθρώπους,  ὕμνησαν τὸν πόλεμο, τὸν ἔρωτα καὶ τὸ κάλλος. Ἕλληνες τὰ λάξευσαν, σὲ ἑλληνίδα πέτρα…

Ἦταν τὸ ἔτος 1887, ὅταν ὁ δόκτωρ Hasse, ἀνακάλυψε τὶς διαφορὲς ποὺ ὑπάρχουν μεταξὺ τοῦ ἀριστεροῦ καὶ δεξιοῦ μέρους τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου, παρατηρῶντας τὴν Ἀφροδίτη τῆς Μήλου…

Gokstadhaugen: ὁ τύμβος τοῦ Viking

Τα μυστικά του Gokstadhaugen: ένας σπουδαίος βασιλιάς των Viking, ένα μεγάλο καράβι κι ένα νεαρό αγόρι που βαριέται…

Ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα της Νορβηγίας είναι το πλοίο Gokstad, ένα καράβι των Viking που δεν βρέθηκε, όπως θα περίμενε κανείς, στη θάλασσα σε κάποιο ναυάγιο, αλλά στη στεριά, θαμμένο σε έναν ταφικό τύμβο στο Gokstadhaugen.

Κεφαλονιά: Εὐρήματα 7.000 ἐτῶν στὸ σπήλαιο «Δράκαινα»

Μία μικρή, αθέατη βραχοσκεπή, σε υψόμετρο 70 μέτρων, κατειλημμένη κατά το μεγαλύτερο μέρος της από ογκόλιθους  και  με  κατάρρευση τμήματος της  οροφής του συνεπεία των πολλών σεισμών του Ιονίου, το σπήλαιο Δράκαινα στο φαράγγι του Πόρου στην Κεφαλλονιά αφηγείται μια παλιά αλλά γοητευτική ιστορία: Πώς οι άνθρωποι πέρασαν από την Νεότερη Νεολιθική εποχή στην Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (αλλιώς από μέσα της 6ης π.Χ. χιλιετίας στα μέσα της 3ης) αρχίζοντας σιγά σιγά να διαμορφώνουν υποτυπώδεις «κοινωνικές» ομάδες και να συνέρχονται σε συναθροίσεις, που πλέον είχαν κοινωνικό και συμβολικό χαρακτήρα _παρά οικογενειακό.

Πώς μπήκαν  δηλαδή  τα πρώτα – πρώτα θεμέλια για την μετέπειτα ανάπτυξη των κοινωνιών. Τα  ευρήματα  αυτά πρόκειται να  παρουσιάσουν  στο διεθνές συνέδριο «Κοινότητες σε μετάβαση. Οι περί του Αιγαίου Υστερες Νεολιθικές φάσεις (περ. 5000/4800-3200/3000 π.Χ.)»  οι ερευνητές δρ. Γεωργία Στρατούλη  και  Οδυσσέας Μεταξάς  με  την  ανακοίνωσή  τους «Διαβάζοντας τις κοινωνικές αλλαγές στο Σπήλαιο Δράκαινα»  κατά το τριήμερο 7 – 9  Ιουνίου.

Ὁ πυγμάχος τοῦ Ἀρχαιολογικοῦ Μουσείου Ἰωαννίνων…

Γράφει ἡ Ὑπατία Φάκλαρη,  ἀρχαιολόγος

***

Το έτος 1952 ο Δημήτριος Ευαγγελίδης, με τη βοήθεια του επιμελητή αρχαιοτήτων Σωτήρη Δάκαρη, συνεχίζει την ανασκαφή στο μοναδικό για την Ήπειρο πανελλήνιο ιερό της Δωδώνης, κατά την οποία περισυνελέγησαν σημαντικά ευρήματα προϊστορικών και ιστορικών χρόνων.

Oι ανασκαφές επιβεβαίωσαν τη γραπτή παράδοση ότι η λατρεία στη Δωδώνη ανάγεται στη δεύτερη π.Χ. χιλιετία και ότι υπάρχουν πλήθος αναθήματα από την εποχή αυτή, καθώς και θαυμάσια έργα τέχνης γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων.

Ανάμεσα σε ποικιλία χάλκινων ευρημάτων τα οποία ήρθαν στο φως, και συνιστούν κυρίως αναθήματα των προσκυνητών που συνέρρεαν στο ιερό από διάφορες περιοχές της Ελλάδας, ξεχωρίζει αγαλμάτιο πύκτη (πυγμάχου), αρχαϊκής περιόδου (550-525 π.Χ.), ύψους 0,072μ., με αριθμό ευρετηρίου Αρχαιολογικού Μουσείου Ιωαννίνων 4915.

Πρόκειται για εξαιρετικό έργο της αρχαίας ελληνικής χαλκουργίας, κατασκευασμένο με την τεχνική της χύτευσης σε τοπικό εργαστήριο ίσως της γειτονικής Αμβρακίας η οποία ως αποικία των Κορινθίων είχε επηρεαστεί από την τέχνη της μητρόπολης και αποτελούσε ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα χαλκοτεχνίας.