Σπήλαιο Ἁγίου Γεωργίου, στὸ Κιλκίς…

Τὸ σπήλαιο εἶναι γνωστὸ στοὺς ντόπιους καὶ  ὡς «Τοῦ Μπουλασίκη ἡ τρύπα» ἢ «Οἱ 40 κάμαρες»…

Τὸ σπήλαιο τοῦ Ἁγίου Γεωργίου ἀνακαλύφθηκε τυχαῖα τὸ 1925, ἀπὸ τὸν λατόμο Γεώργιο Παυλίδη. Ἀφαιροῦσε πέτρα καὶ μὲ τὴν ἀνατίναξη ποὺ ἔκανε βρέθηκε ἡ σχισμὴ τοῦ σπηλαίου.

«Τὸ σπήλαιο τοῦ Ἁγίου Γεωργίου βρίσκεται στοὺς νοτιοδυτικοὺς πρόποδες τοῦ ὁμώνυμου λόφου, στὴν περιφέρεια τῆς πόλεως τοῦ Κιλκίς.  Εἶναι διώροφο, κι αὐτὸ ποὺ τὸ κάνει νὰ ξεχωρίζῃ εἶναι τὰ πέτρινα κοράλλια. «Ὅλος ὁ δεύτερος ὄροφος εἶναι γεμάτος ἀπὸ κοράλλια. Πῶς εἶναι τὰ κοράλλια στὴ θάλασσα κολλημένα στὰ βράχια, ἔτσι εἶναι καὶ σὲ ἑμᾶς ἐδῶ. Ἡ ἡλικία τοῦ λόφου ὅπου βρίσκεται τὸ σπήλαιο εἶναι περίπου 235 ἑκατομμυρίων χρόνων. Τὴν ἀκριβὴ ἡλικία ὅμως τοῦ σπηλαίου δὲν τὴ γνωρίζουμε, ἀλλὰ τὴν τοποθετούμε στὰ 800.000 μὲ ἕνα ἑκατομμύριο χρόνια. Μέσα ὑπάρχουν ἕξι θάλαμοι, μικροὶ καὶ μεγάλοι. Ἔχει σταθερὴ θερμοκρασία 15-17 βαθμῶν Κελσίου, ἡ ὑγρασία του εἶναι 95% καὶ ἔχει ἔκταση 1.000 τετραγωνικὰ μέτρα. Στὴν ξενάγηση ποὺ κάνω στοὺς ἐπισκέπτες, τοὺς ἐξηγῶ τὴ δημιουργία τοῦ σπηλαίου, τὸν διάκοσμο καὶ πῶς δημιουργοῦνται τὰ κοράλλια», διευκρινίζει ὁ κ. Μακρίδης, ἡ ψυχὴ τοῦ σπηλαίου.

Μετὰ τὴν διαπίστωση τῆς ἀξίας τοῦ ἐσωτερικοῦ του, ἀπαγορεύθηκε ἡ συνέχιση λατομεύσεως. Ὁ μητροπολίτης Κιλκὶς κ. Χαρίτων, σκέφτηκε νὰ ἀξιοποιήσῃ τουριστικῶς  τὸ σπήλαιο, γιὰ τὴν προβολὴν τῆς πόλεως τοῦ Κιλκίς καὶ γιὰ τὸν λόγον αὐτόν, προσεκάλεσε τὴν κα Ἄννα Πετροχείλου, πρὸς ἐξερεύνηση, χαρτογράφηση καὶ μελέτη τῆς τουριστικῆς ἀξιοποιήσεως τοῦ ἐν λόγῳ σπηλαίου.

«Ἡ σπηλαιολόγος Ἄννα Πετροχείλου κλήθηκε τὸ 1962 καὶ τὸ 1969 ἀπὸ τὸν τότε μητροπολίτη Χαρίτωνα καὶ ἐξερεύνησε τὸ σπήλαιο. Εἶδε τὴν ἀξία του καὶ ξεκίνησαν οἱ ἐργασίες τὸ 1970-1982. Ἀξιοποιήθηκε ὁ ἐσωτερικὸς χῶρος τοῦ σπηλαίου. Μπῆκε ὁ τσιμεντένιος δρόμος καὶ ἠλεκτροφωτίστηκε μέχρι τὸν πέμπτο θάλαμο. Τὸ 1974 κατὰ τὶς ἐξερευνήσεις μου ἀνακάλυψα καὶ τὸν τελευταῖο θάλαμο, ποὺ εἶναι μία διαδρομὴ γύρω στὰ 50 μέτρα. Κι αὐτὸς ἀξιοποιήθηκε τὸ 1989, λίγα χρόνια δηλαδὴ ἀφότου ἀνοίξαμε τὸ σπήλαιο», θυμᾶται ὁ κ. Μακρίδης.

Ἡ κα Ἄννα Πετροχείλου ἀναφέρει μεταξὺ ἄλλων στὸ Δελτίον τῆς Ἑλληνικῆς Σπηλαιογραφικῆς Ἐταιρίας:

»Τὸ σπήλαιο διηνοίχθη, ἐντὸς ἀσβεστολίθου διὰ διαβρώσεως καὶ ἐν συνεχείᾳ διὰ πιέσεως. Τὰ βρόχινα ὕδατα εἰσεχώρησαν διὰ τῶν σχισμῶν τοῦ ἀσβεστολίθου σὲ χαμηλότερα ἐπίπεδα, δημιουργῶντας μὲ αὐτὸν τὸν τρόπον τὶς διακλαδώσεις τοῦ σπηλαίου. Ὅπου ὑπῆρχε πρόσφορο ἔδαφος, ἀκολούθησαν οἱ διανοίξεις θαλάμων. Τὰ ὕδατα διέφυγαν σὲ ἄλλα χαμηλότερα ἐπίπεδα ἀπὸ μικρότερες σχισμές.

Ὁ διάκοσμος τοῦ σπηλαίου ἄρχισε μετὰ τὴν κένωσή του ἀπὸ τὰ ὕδατα. Ὁ χαρακτηριστικὸς διάκοσμος τοῦ σπηλαίου –τὰ κοράλλια- σχηματίστηκε στὰ σημεῖα ὅπου δὲν ὑπῆρχε ρεῦμα ἀέρος…

Στὴν περιγραφὴ τοῦ διακόσμου τοῦ σπηλαίου χρησιμοποιεῖ τὶς λέξεις,  «ὑποβλητικός»,  «μεγαλοπρεπής», «ὀνειρώδης».

Ἐπιφανειακά, πάνω στὴν ἀσβεστιτικὴ κροῦστα, ἔχουν ἐντοπιστεῖ παλαιοντολογικὰ κατάλοιπα, ποὺ  περιλαμβάνουν τμήματα ὀστῶν διαφόρων θηλαστικῶν, ὅπως ἐλαφιῶν, ἀλόγων, βοοειδῶν, λιονταριῶν καὶ ὑαινῶν.

Τὴν τελευταία περίοδο τῆς Ἐποχῆς τῶν Παγετώνων, πρὶν ἀπό περίπου 30.000 χρόνια, οἱ ὕαινες, ἀνάμεσα σὲ ἄλλα ζῶα, ἐξαφανίστηκαν ἀπὸ τὴν Εὐρώπη, λόγω κυρίως τοῦ σφοδροῦ ψύχους. Στὴν Ἑλλάδα, σύμφωνα μὲ μελέτες, τὸ κλίμα ἦταν ἡπιότερο, μὲ ἀποτέλεσμα ἡ χώρα μας νὰ λειτουργήσῃ ὡς καταφύγιο τῶν ζώων θερμῶν κλιμάτων ποὺ κατάφεραν νὰ ἐπιβιώσουν, σὲ σχέση μὲ τὴν ὑπόλοιπη Εὐρώπη, μεγαλύτερο χρονικὸ διάστημα μέχρι νὰ ἐξαφανιστούν. Ἕνα ἀπὸ τὰ τελευταῖα τους καταφύγια τὸ βρῆκαν τὰ ἄγρια αὐτὰ σαρκοβόρα θηλαστικὰ στὴν περιοχὴ τοῦ Κιλκίς.

Ἡ ἡλικία τῆς στικτῆς ὕαινας τῶν σπηλαίων (Crocuta crocuta spelaea), ἴχνη τῆς ὁποῖας ἐντοπίστηκαν στὸ Κιλκίς, προσδιορίστηκε μὲ βάση τὴ χρονολόγηση τῆς ἀδαμαντίνης τοῦ δοντιού της σὲ περίπου 15.000 χρόνια (ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», δρ Γ. Μπασιάκος)…[…]…

Ἡ ζωὴ στὸ σπήλαιο

Τὸ σπήλαιο ἔχει μεγάλο παλαιοντολογικὸ ἐνδιαφέρον, καθῶς ἐντός του βρέθηκαν πολλὰ ἀπολιθωμένα ὀστὰ ζώων. Ἀνάμεσά τους: στικτὴ ὕαινα τῶν σπηλαίων, ἀλεποῦ (Vulpes vulpes), νυφίτσα (Mustela putorius robusta), ἱππίδες (Equus hydruntinus καὶ E. caballus cf. germanicus), βοοειδή (Bos primigenius), ἐλαφοειδή (Cervus elaphus), Megaceros sp., καθῶς καὶ μικροθηλαστικὰ (τρωκτικά – rodentia, ἐντομοφάγα – Insectivora καὶ χειρόπτερα – Chiroptera, νυχτερίδες).

Ἐπιπλέον, στὸ σπήλαιο Ἁγίου Γεωργίου προσδιορίστηκε γιὰ πρώτη φορά στὴν Ἑλλάδα ἕνα ὑποεῖδος γιγαντιαίας νυφίτσας καὶ τὸ πλούσιο καὶ πολὺ καλὰ διατηρημένο ὑλικὸ τοῦ μικρόσωμου ἀλόγου (Equus hydruntinus), ποὺ μὲ βάση τὴ μαρτυρία τῆς Γαλλίδας παλαιοντολόγου, εἰδικῆς στὰ ἱπποειδή, Βέρα Ἄϊζενμαν, εἶναι ἀπὸ τὰ πληρέστερα ποὺ ἀντιπροσωπεύουν τὸ εἶδος αὐτὸ στὸν κόσμο.

Τὰ σπήλαια δὲν ἔχουν μόνο γεωλογικό, τουριστικό, ἀρχαιολογικό, παλαιοντολογικό, λαογραφικὸ καὶ ἱστορικὸ ἐνδιαφέρον, ἀλλὰ καὶ ἰαματικό.  Σύμφωνα μὲ μελέτες, τὸ περιβάλλον τῶν σπηλαίων ἔχει θεραπευτικὲς ἰδιότητες, χάρη στὰ ἰχνοστοιχεῖα τοῦ μικροκλίματος ποὺ ὑπάρχει μέσα σὲ αὐτά. «Τὸ σπήλαιο τοῦ Ἁγίου Γεωργίου μελετήθηκε ἀπὸ Τσέχους ἐπιστήμονες τὸ 1987 καὶ τὸ 1997, καὶ ἀποδείχτηκε ὅτι ἡ ἐπίσκεψη σὲ αὐτό μπορεῖ νὰ συμβάλῃ στὴ θεραπεία τοῦ παιδικοῦ ἄσθματος, ἀλλὰ καὶ ὶδερματολογικῶν ἀσθενειῶν», ἐξηγεῖ ὁ σπηλαιολόγος Βασίλης Μακρίδης. «Τὰ σταγονίδια ὑγρασίας ποὺ ὑπάρχουν στὸ περιβάλλον τοῦ σπηλαίου λειτουργοῦν θεραπευτικά, ἐνῶ ἐπιπλέον ὑπάρχει ὑψηλὴ περιεκτικότητα διοξειδίου τοῦ ἄνθρακα ποὺ ὡθεῖ σὲ βαρύτερες ἀναπνοὲς καὶ αὐτὸ συντελεῖ ὥστε ὁ ἀσθενὴς νὰ εἰσπνέῃ μεγαλύτερες ποσότητες θεραπευτικῶν στοιχείων ποὺ ὑπάρχουν ἐκεῖ.  Ἐπίσης, ἡ λάσπη τοῦ σπηλαίου μπορεῖ νὰ θεραπεύσῃ δερματικὲς παθήσεις», προσθέτει.

Σύμφωνα μὲ τὸν κ. Μακρίδη, ἡ «σπηλαιοθεραπεία» εἶναι διαδεδομένη στὴν Τσεχία, στὴν Οὐγγαρία, στὴ Ρωσία, στὴν Αὐστρία, στὴ Γερμανία, στὴν Ἰταλία, στὴν Πολωνία, στὴ Γαλλία καὶ στὴ Ρουμανία, ὄχι ὅμως καὶ στὴν Ἑλλάδα. Ἡ μέθοδος ἀναγνωρίστηκε ἀπὸ τὸ κεντρικὸ ἰατρικὸ συμβούλιο, ἐνῶ ἤδη ἀπὸ τὸ 1998 δημιουργήθηκε κοντὰ στὸ σπήλαιο τοῦ Κιλκὶς ξενῶνας γιὰ τὴ φιλοξενία ἀσθενῶν, ὁ ὁποῖος δὲ λειτούργησε κυρίως λόγω γραφειοκρατίας».

Παλαιοντολογικὴ Ἔκθεση!

«Προσπαθοῦμε νὰ κάνουμε κάτι πρωτοποριακό, ποὺ θὰ ἀναδείξῃ  τὸ Κιλκὶς καὶ τὴν προϊστορία του, ἀντὶ νὰ βρίσκονται ὅλα αὐτά τὰ ἀπολιθώματα σὲ κιβώτια πεταμένα. Θέλουμε νὰ μαθαίνῃ ὁ κόσμος», τονίζει ἡ κ. Τσουκαλᾶ, ἡ ὁποία δὲν κρύβει τὸ παράπονό της γιὰ τὸ περιορισμένο ἐνδιαφέρον ποὺ δείχνει ἡ ἑλληνικὴ Πολιτεία γιὰ τὰ παλαιοντολογικὰ εὐρήματα. «Ἀντίθετα, βλέπω τὴ δίψα τοῦ κόσμου νὰ ἀσχοληθῇ μὲ τὰ παλαιοντολογικά, τὴν προϊστορία μας, τὸ ἀπίστευτο αὐτὸ ταξίδι στὸ παρελθόν. Ἔχουμε ἕνα θησαυρὸ μπροστά μας, ἕναν ἀληθινὸ παράδεισο. Ἡ Παλαιοντολογία μπορεῖ νὰ ἀποτελέσῃ ἐναλλακτικὴ πρόταση προσέλκυσης ἐπιστημόνων καὶ τουριστῶν γιὰ τὴν πόλη τοῦ Κιλκίς», ἀνέφερε ἡ ἀναπληρώτρια καθηγήτρια τοῦ Τμήματος Γεωλογίας τοῦ ΑΠΘ κ. Εὐγγελία Τσουκαλᾶ, λίγα χρόνια πρίν.

Σήμερα, ὁ πλούσιος παλαιοντολογικὸς θησαυρός ἀπολιθωμάτων ζώων καὶ εὐρημάτων ποὺ ἔχουν ἐντοπιστεῖ στὸ σπήλαιο,  καθῶς καὶ ἄλλα ἐνδιαφέροντα ἐκθέματα ὅπως τὸ ὁμοίωμα τῆς στικτῆς ὕαινας, φιλοξενοῦνται σὲ δικό τους, μόνιμο ἐκθεσιακὸ χώρο…

Χλόη

Ὥρες λειτουργίας:

Πληροφορίες

Δελτίον Ἑλληνικῆς Σπηλαιογραφικῆς Ἐταιρίας, τ. 12, τεῦχ. 2 (Ἀπρ. – Ἰούν. 1973)

www.agelioforos.gr

www.makthes.gr

odysseus.culture.gr

florakristonia.blogspot.gr

www.kilkis-press.gr

florakristonia.blogspot.gr/

Shortlink: http://wp.me/p2VN9U-v1