Κύκλωπες – Οἱ περὶ τοῦ Πολύφημου γένους…

Τύφλωση τοῦ  Κύκλωπα  Πολύφημου,  Λακωνική μελανόμορφος κύλιξ,

περίπου 540 π.κ.χ.    *

–Κύκλωπες – Οι περί του Πολύφημου γένους–

 

Τρία γένη Κυκλώπων έχουμε:

 

1.       Ουράνιοι – Θεοί

2.      Χειρογάστορες – δημιουργοί του Άργους και των τοίχων των Μυκηνών

3.      Οι περί τον Πολύφημον, στην Οδύσσεια.

 

τρία γὰρ γένη φασὶν εἶναι Κυκλώπων, τοὺς κατὰ τὸν Ὀδυσσέα, Σικελοὺς ὄντας, τοὺς χειρογάστορας καὶ τοὺς καλουμένους οὐρανίους.

(Βλ., Ανώνυμα σχόλια στα «ρητορικά του Αελίου Αριστείδους»  52,10.8 – 52,10.11)

Κυκλώπων γὰρ γένη τρία· Κύκλωπες οἱ τὴν Μυκήνην τειχίσαντες, οἱ περὶ τὸν Πολύφημον, καὶ αὐτοὶ οἱ θεοί.  

(Βλ., Ανώνυμα σχόλια στη «Θεογονία του Ησιόδου» 139.4 – 139.6)

Θα ασχοληθούμε με εκείνους/εκείνον στην Οδύσσεια. Το γένος του Πολύφημου. Ο Πολύφημος, όπως μας αναφέρει ο Όμηρος, βρίσκεται μέσα σε άντρο[1]. Το, δε, άντρο, είναι σύμβολο του ένυλου κόσμου.[2] Οπότε, καταλαβαίνουμε ότι η όλη «ιστορία» αφορά τον κόσμο της γένεσης.

 

Ο Ησύχιος μας αναφέρει ότι κύκλωπες=άγριοι άνθρωποι. Αυτοί οι άγριοι άνθρωποι, είναι το γένος του Πολύφημου, και ουσιαστικά δεν είναι τίποτε άλλο παρά οι άλογες μορφές ζωής, μιας και με τα άγρια συμβολίζονται αυτές οι μορφές ζωής, ενώ με τα ήμερα οι λογικές[3].

 

Ο Πολύφημος συνδέεται και με το πολυκέφαλο θηρίο, της Πλατωνικής Πολιτείας[4], που συμβολίζει τις επιθυμίες της άλογης ζωής[5], μιας και κατά τον Ησύχιο,  <Πολύφημον>· πολύφωνον, ἐπιθετικῶς. Η πολυφωνία όμως, σχετίζεται άμεσα με το πολυκέφαλο θηρίο και αυτό διότι, ως λέγει ο Πρόκλος[6], το πολυκέφαλο θηρίο ομιλεί πολλές γλώσσες, Ελληνική και βαρβαρικές, έχοντας πολλές φωνές.

 

Του Γουλέτα Παναγιώτη,
εν Κρήτη, την 15/08/2012

---

[1] Οδύσσεια ραψ. ι στιχ. 216

[2] Πορφύριος «Περί του εν Οδυσσεία των Νυμφών Άντρου» 5

[3] Πρόκλος «Εις τας Πλάτωνος Πολιτείας Υπόμνημα» 2.283. – 2.333

[4] 588.c

[5] Πρόκλος «Εις τας Πλάτωνος Πολιτείας Υπόμνημα» 1.225. – 1.293

[6] Πρόκλος «Υπόμνημα εις τον Τίμαιον Πλάτωνος» 2.305

~~~~

*   Παρατηρῶντας τὴν κύλικα βλέπουμε ὅτι ὁ ζωγράφος ἔχει προσπαθήσει νὰ ἀποτυπώσῃ τρεῖς στιγμὲς τῆς Ἱστορίας, ταυτόχρονα.

1. Ὁ Κύκλωπας τρώει ἕναν ἀπὸ τοὺς συντρόφους τοῦ Ὀδυσσέα. Τὸν βλέπουμε νὰ κρατάῃ τμήματα τοῦ σώματος.

2. Τὸν Ὀδυσσέα νὰ προσφέρῃ κρασὶ στὸν Πολύφημο.

3.  Τὸν Ὀδυσσέα νὰ τυφλωνῃ τὸν Πολύφημο.

Ἡ εἰκόνα βρίσκεται στὸ ἐσωτερικὸ κύλικος (πόσιμου κυπέλου). Τελειώνοντας τὸ κρασί του ὁ πότης τῆς ἀρχαιότητος, ἐρχόταν ἀντιμέτωπος μὲ τὴν εἰκόνα τοῦ Πολύφημου, ποὺ κυριολεκτικὰ τυφλώνεται ἀπὸ τὸ πολὺ ποτό…

Εἰκόνα καὶ πληροφορίες  κύλικος  Columbia College

Shortlink: http://wp.me/p2VN9U-vJ